Βραυρώνα: Στην αγκαλιά της θεάς Άρτεμης

Η Άρτεμις, θεά της φύσης, της ζωής και της γονιμότητας, λατρευόταν στη Βραυρώνα, κυρίως ως προστάτιδα του γάμου, των γυναικών, της γέννησης και της ανατροφής των παιδιών. Η παλαιότερη λατρεία ανάγεται στον 9ο αιώνα π.Χ., ενώ το Ιερό έφτασε σε ακμή τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ.

Σύμφωνα με το μύθο, ο Ορέστης και η Ιφιγένεια, τα παιδιά του Αγαμέμνονα, έκλεψαν από την Ταυρική (Κριμαία) το ξόανο (ξύλινο ομοίωμα) της Αρτέμιδας και με υπόδειξη της θεάς Αθηνάς ίδρυσαν στη Βραυρώνα ένα ναό για να το στεγάσουν. Η Ιφιγένεια παρέμεινε ως κλειδούχος ιέρεια της θεάς και μετά το θάνατό της λατρευόταν ως χθόνια ηρωίδα. Στο «ανάγλυφο των θεών» που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας απεικονίζεται ο μύθος για την ίδρυση του Ιερού.

Στη μεγάλη γιορτή των Βραυρωνίων, κορυφαία στιγμή ήταν η τελετή της «αρκτείας», για το πέρασμα των κοριτσιών από την παιδική στην εφηβική ηλικία.

Ο δωρικός ναός της Αρτέμιδας, χτισμένος κοντά στην ιερή πηγή, σε υψηλό σημείο του Ιερού, δέσποζε στο χώρο. Από τα άλλα κτίρια του Ιερού εντυπωσιάζουν σήμερα τον επισκέπτη η μεγάλη στοά σε σχήμα Π, με τους αναστηλωμένους κίονες, και η λίθινη γέφυρα στον ποταμό Ερασίνο. Το Ιερό εγκαταλείφθηκε τον 3ο αιώνα π.Χ., ίσως εξαιτίας του Χρεμωνιδείου πολέμου ή της υπερχείλισης του Ερασίνου. Στους μεταβυζαντινούς χρόνους, κοντά στον αρχαίο ναό χτίστηκε ναΐσκος αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο.

Το παρακείμενο Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζει τα ευρήματα από το Ιερό, όπως τμήματα από το λατρευτικό άγαλμα της θεάς και πλήθος αφιερωμάτων προς αυτήν: αγάλματα παιδιών, παιχνίδια, αγγεία, ειδώλια κ.ά. Επίσης, ευρήματα από την προϊστορική Βραυρώνα, καθώς και από την περιοχή των Μεσογείων. Αντίγραφα εκθεμάτων αποτελούν αντικείμενα αφής για ανθρώπους με προβλήματα όρασης.