Αρχαία Αγορά Αθηνών: Στο κέντρο της αθηναϊκής δημοκρατίας

Η μεγάλη ανοιχτή πλατεία ήταν το κέντρο της δημόσιας ζωής, προσελκύοντας τους Αθηναίους με κάθε τρόπο: αγοραπωλησίες, λατρευτικές τελετές, θεατρικά δρώμενα, αθλοπαιδιές, συσκέψεις και πολλά άλλα. Πιθανολογείται ότι εκεί παρουσιάστηκαν και οι πρώτες τραγωδίες του Αισχύλου. Στην Αγορά της Αθήνας μπορούσαν να συμβούν τα πάντα. Διοικητικά, δικαστικά και εμπορικά κτίρια (στοές), βωμοί, ναοί και ιερά, κρήνες, ωδείο, βιβλιοθήκη, το Βήμα, μνημεία και αναθήματα δωρητών, χώροι περιπάτου και φιλοσοφικών αναζητήσεων, πλαισίωναν την αρχαία οδό που οδηγούσε από το Δίπυλο στην Ακρόπολη, όπου αντηχούσαν τα βήματα της μεγαλειώδους πομπής των Παναθηναίων.

Στο λόφο της Αγοράς, τον Αγοραίο Κολωνό, δέσποζε ο ναός του Ηφαίστου και της Αθηνάς Εργάνης, που λατρεύονταν από κοινού. Πρόκειται για το γνωστό μας Θησείο, τον καλύτερα διατηρημένο ναό του 5ου αιώνα π.Χ. Στους πρόποδες του λόφου αποκαλύφθηκαν τα δημόσια κτίρια που στέγαζαν τους θεσμούς της Αθηναϊκής Δημοκρατίας: το Βουλευτήριο, όπου προετοιμάζονταν τα νομοσχέδια, η Θόλος, έδρα της εκτελεστικής εξουσίας και τα Κρατικά Αρχεία. 

Από την πλατεία, οι αρχαίοι Αθηναίοι έπαιρναν το δρόμο για το χώρο των λαϊκών συνελεύσεων στο λόφο της Πνύκας, διασχίζοντας μερικές από τις πιο πυκνοκατοικημένες συνοικίες της πόλης. Στην αρχαία Αγορά και την Πνύκα έδρασαν όλοι οι μεγάλοι πολιτικοί και στοχαστές της εποχής, όπως ο Σωκράτης, ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης, ο Περικλής και ο Δημοσθένης, αλλά τον πρώτο λόγο είχε ο ανώνυμος μεν παντοδύναμος δε λαός της Αθήνας, που όχι μόνο συμμετείχε αλλά διαμόρφωνε τους θεσμούς της άμεσης Αθηναϊκής Δημοκρατίας.